Hidrofor Nedir? Ne işe Yarar?
Halk arasında “suyun basınçlandırılması” olarak bilinen
hidrofor; su basıncının yetersiz kaldığı yerlerde kullanılan su basınçlandırma
sistemlerine verilen isimdir. Binalarda, dairelerde, müstakil villalarda, site
ya da yüksek binalarda şebeke su basıncının yeterli gelmediği durumlarda,
basınçlı su ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılır. Genellikle elektrik
ile çalışır; musluklardan akan suyun basıncını arttırmaya yarar. Bir genleşme
tankı vardır ve bu tank yardımı ile şebeke suyunun yetmediği yerlerde su basmak
amacı kullanılır. Hidrofor direkt şebeke suyuna bağlanabilir. Yanı sıra direkt
olarak şebeke hattına da bağlanabilir. Ancak şebeke hattına bağlanması
durumunda sular kesildiği zaman hidroforun bir yararını göremezsiniz.
Hidrofor ne demek kısaca devam edelim; yukarıda da
sözünü ettiğimiz gibi halk arasında suyun basınçlandırılması olarak bilinirler
ancak tek kullanım yerleri suyu basınçlandırmak değildir. Hidrofor ne işe
yarar, hidroforun amacı nedir gibi soruların tek yanıtı yüksek
binalara su basıncı uygulamak değildir. Bu amacın yanı sıra bir başka işe
yaradığı nokta; tek katlı ya da 2-3 katlı müstakil yapılarda ya da su
kesintisinin sık görüldüğü noktalarda su deposundan binaya su basmaktır.
Elektrikle çalışan pompalardır. Hidrofor ile pompa arasındaki fark genelde
merak edilen bir detaydır. Bunu kısaca şu şekilde açıklayalım. Hidrofor bir
sistem bütünüdür hem pompadan hem pompanın devreye giriş çıkışını kontrol eden
kontrol ekipmanlarından oluşur. Pompanın daha uzun ömürlü çalışmasını sağlamak
amacıyla koruma ekipmanlarından oluşmuş bir sistemi vardır böylece tek bir
amaca odaklanmaz, genel olarak kontrol ve koruma sağlar.
Hidromatlı hidrofor nedir?
Öncelikle hidromat nedir, bunun tanımı ile
başlayalım söze. Hidromat sistemleri; pompa ağızlarına takılarak herhangi başka
bir işlemciye gereksinim duymaksızın pompayı hidrofor haline getiren
ekipmanlardır. Hidromat bakım ve ayar gerektirmez bu nedenle kullanımı
kolaydır. Ayrıca kurulumu sessiz ve montajı da basittir bu nedenle tercih
edilen ünitelerdendir. İşin içerisinde su olunca akla gelen kelimeler; rutubet
ve koku olur genelde. Hidromatlar suda rutubet yapmaz, istenmeyen kokular
oluşturmaz. Pompaya hidromat takıldığı zaman artık ismi hidrofor olur
diyebiliriz. Hidromat aynı zamanda fluid kontrol olarak da geçer.
Membranlı hidrofor çalışma prensibi
Hidroforlar, şebeke suyunun yetersiz kaldığı durumlarda
otomatik olarak devreye giren pompalara verilen isimdir. Su tankında bulunan
suyu, hava ile basınçlandırır ve uzak noktaya pompalar, özetle çalışma prensibi
budur. Hidrofor pompasının seçimi tamamen ihtiyaca yönelik olmalıdır; suya
istenilen yere gidecek basıncı verebilmelidir. Hidrofor sadece su tankı ve
pompadan oluşan bir sistem değildir ayrıca depo üzerine monte edilmiş yardımcı
elemanları vardır. Bu yardımcı elemanları şu şekilde sayabiliriz; manometre,
çek valf, küresel vana (şiber), basınç anahtarı, güvenlik anahtarı, selenoid
vana, seviye elektrotu.
Şiber ya da diğer adıyla küresel vana, su akışını kesmek
için kullanılır.
Çek valf; basıncın azalması durumunda su akışının ters
yöne gitmesine engel olmaya yarar.
Manometre; basınç okuyucuya verilen isimdir.
Güvenlik anahtarı; sistemdeki fazla basıncı dışarı atar,
sistem güvenliğini sağlar
Selenoid vana; hava bölgesine takılır, su seviyesine göre
tankın hava emişini sağlamaya yarar.
Basınç anahtarı; hidrofor tankı basıncına göre pompanın
çalışmasını düzenler
Hidrofor tehlikeleri
Hidrofor sürekli çalışıyor, hidrofor devreye
girmiyor, debi azalıyor, hidrofor su basmıyor, motor aşırı
yükleniyor, hidrofor çok sık devreye giriyor, hidroforda titreşim var ve
benzeri gibi soru ve sorunlarla sık karşılaşabiliyoruz. Hidrofor neticede
“elektrik, basınç” gibi kelimelerle yan yana kullanıldığı için haliyle
tehlikeleri de soru işaretlerine yol açıyor. Hidroforlar eğer gerekli güvenlik
önlemleri alınırsa ve bakım onarım kuralları kullanım kılavuzuna uygun olarak
gerçekleştirilirse “tehlikeli” olarak adlandırılmaz. Hidrofor kullanımında
dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sayabiliriz;
Elektrik panoları, hidroforun kalbi konumundadır. Bu
panolar hem yüksek koruma hem de sıralı çalıştırma amacı ile kolaylık sağlar.
Elektrik panolarının bakımın ihmal etmeyin çünkü bu kullanım ömrünü uzatmak
için önemli bir detaydır.
Hidrofor tankını düzenli olarak kontrol edin, bilhassa
hava ayarlarını. 2 ya da 3 ayda bir kontrolünü gerçekleştirmenizde yarar var.
İçindeki hava boşalabilir örneğin. Bu da olası pek çok arızaya zemin hazırlar.
Bu nedenle hidrofor tankını düzenli olarak kontrol etmenizde yarar var.
Hidrofor alırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar
vardır; daire sayısı ve bina yüksekliği, deponun yeri, bina tesisatında yer
alan yatay ve dikey borular, su tesisatındaki suyun sürtünme katsayısı, kaç
daire için su temin edilecek, monte edileceği yerle beslenecek dairelerin
arasındaki mesafe ve benzeri gibi. Bu detaylar, doğru hidrofor seçimi için
önemlidir ve uzun vadede işe yararlılık sağlar.
Hidrofor sürekli çalışıyor!
Hidrofor tehlikelerinden bahsetmişken, en sık
karşılaşılan hidrofor arızalarından birine değinmeden geçmeyelim. Hidrofor
sürekli çalışır durumda olabilir ya da çok sık aralıklarla devreye giriyor
olabilir. Bu durumda kontrol etmeniz gerekenler ve olası arıza nedenleri şunlar
olabilir;
Hidrofor pompa genleşme tankında bir arıza söz konusu
olabilir.
Çek valf arızası olabilir örneğin su kaçırıyor olması
muhtemeldir.
Şebeke suyu kesildiği için hidrofor devreye girmiş
olabilir.
Genleşme tankı lastiği patlak olabilir ya da tankın
içerisindeki hava bitmiş olabilir.
Hava basıncından kaynaklanan bir sorun olabilir bu
durumda derhal en yakın yetkiyi arayın ve mutlaka uzman bir destek alın.
Hidrofor çeşitleri nelerdir?
Hidrofor çeşitlerini 3 bölümde inceleyebiliriz; otomatik
hava sağlayan hidroforlar, kompresörlü hidroforlar, membran basınçlı dengeleme
tanklı hidroforlar.
Otomatik hava sağlayan hidrofor, havayı kendi temin eder.
Daha çok apartmanlarda ya da küçük sanayi tesislerinde kullanılan bir hidrofor
çeşididir.
Hava kompresörlü hidrofor, genelde hava şarj cihazları
ile yeterli hava temin edilemeyen büyük tesislerde kullanılır. Örneğin
endüstriyel tesisler ya da çok büyük siteler diyebiliriz.
Membranlı basınç dengeleme tanklı hidroforlar, paket tip
hidroforların bünyesinde bulunur. Küçük hacimli membranlı tanklardır; birkaç
litreden 20-25 litreye kadar çeşitli hacimlerde kullanılabilir. Az yer kaplar.
Genellikle konutlarda kullanılır.